Media
Fakte mbi investimet në Shqipëri
Klima e investimeve
Një vend kandidat potencial për anëtarësim në BE, Shqipëria është anëtare e Organizatës Botërore të Tregtisë që nga viti 2000 dhe një vend anëtar i NATO-s që nga prilli 2009.
Shqipëria ka arritur një rritje të fortë ekonomike pozitive, pavarësisht krizës globale ekonomike dhe financiare me një rritje të GDP-së prej 6% për periudhen 2000-2009, dhe më shumë se 3% për vitet 2010 dhe 2011 respektivisht.
Vendosur në një pozicion strategjik në Ballkanin Perëndimor, me ekonomi tregu në zhvillim, barra e ulët tatimore dhe fuqinë e saj punëtore të re, të arsimuar dhe me kosto konkurruese, Shqipëria ofron shumë mundësi për investitorët. Burimet natyrore të Shqipërisë janë kapacitet i bollshëm hidrik, energji diellore dhe të erës, hapësira të mëdha toke bujqësore dhe mbi 400 km vijë bregdetare me potencial të shkëlqyer turistik. Vendi është i pasur me naftë dhe gaz dhe është i pajisur me depozita të vlefshme minerale të tilla si bakrit, hekurit dhe kromit.
Reformat e mirëankoruara strukturore, ligjore, fiskale dhe administrative që përqëndrohen në liberalizimin e tregtisë dhe lehtësinë e të bërit biznes, kanë rritur investimet në Shqipëri.
Shqipëria renditet në vendet me indeksin më të lartë të performancës që do të thotë se numri i investimeve të huaja të marra ishte mbi pritshmëritë dhe kjo në sajë të përmirësimeve në klimën e saj për investime. Fokusi për zhvillimin e ardhshëm të ekonomisë shqiptare do të mbetet në tërheqjen e IHD-ve me një fokus në sektorët ku ekonomia shqiptare ka potencial të pashfrytëzuar si në aspektin e burimeve natyrore, si dhe në zhvillimin e sektorëve që janë ende jo plotësisht të frytshëm, të tilla si energjia e rinovueshme, turizmi, agrobiznesi, infrastruktura dhe shërbimet. Shqipëria ka miratuar një kuadër liberal i cili është projektuar për të krijuar një klimë të favorshme investimi për investitorët e huaj. Shqipëria ka nënshkruar edhe një numër të konsiderueshëm marrëveshjesh dypalëshe investimesh me vende të ndryshme të tilla si Britania e Madhe, Franca, Gjermania, Italia, Austria, Zvicra, Shtetet e Bashkuara, Kina, Rusia, Izraeli, Egjipti, Qipro, Turqia etj
Rezultati i lirisë ekonomike në Shqipëri është 66,9 nga 100 (më e lira) duke e bërë ekonomia e saj të jetë e 54 më e lirë në Indeksin 2014. Rezultati i saj i përgjithshëm ka rritje prej 1.7 pikë, me përmirësime të dukshme në lirinë e investimit dhe lirinë e tregtisë. Shqipëria renditet 25 në mesin e 43 vendeve të rajonit e Evropës, dhe rezultati i saj i përgjithshëm është mbi mesataren botërore.
FDI Dispozitat ligjore
Ligji nr.7764, datë 1994/02/11 “Për investimet e huaja”, krijon një klimë të favorshme investimi për investitorët e huaj në Shqipëri. Ajo i ofron të gjithë të huajve, qofshin persona fizike ose juridike, një sërë dispozitash, duke përfshirë:
- Nuk ka sektor është të mbyllur për investime të huaja dhe nuk nevojitet autorizim paraprak nga qeveria për të investuar.
- Nuk ka asnjë kufizim në pjesën përqindjes së pjesëmarrjes së huaj në kompanitë – është e mundur pronësia 100% e huaj.
- Investimet e huaja nuk mund të shpronësohen ose nacionalizuar drejtpërdrejt ose tërthorazi, përveç në raste të veçanta, në interes të publikut, të përcaktuara me ligj.
- Investitorët e huaj kanë të drejtë të migrojnë të gjitha investimet në formën e fondeve dhe kontributeve në natyrë.
- Sigurohet trajtimi më i favorshëm në bazë të marrëveshjeve ndërkombëtare.
Sistemi i taksave në Shqipëri gjithashtu nuk diskriminon investitorët e huaj.
Legjislacioni në lidhje me procesin e prokurimit publik bën pak dallim në mes të firmave të huaja dhe vendase.
Zgjidhja e mosmarrëveshjeve
Investitorët në Shqipëri kanë të drejtën e mbrojtjes gjyqësore me anë të të drejtave të lidhura me investimet e tyre. Në rast mosmarrëveshjesh; palët mund të paraqesin pretendimet në një institucion arbitrazhi për shqyrtim. Investitorët e huaj kanë të drejtë të paraqesin mosmarrëveshjet në një gjykatë shqiptare apo në Gjykatën e Arbitrazhit në Tiranë. Dispozitat vendore dhe ndërkombëtare për arbitrazhin tregtar mund të gjendet në Kodin e Procedurës Civile.